صنعت خودرو

به طور کلی صنعت خودروسازی به عنوان یک شغل تولیدی به شمار می‌آید که طیف وسیعی از محصولات تولیدی را دربرمی‌گیرد. این صنعت بعد از صنعت نفت، دومین صنعت بزرگ ایران است که تقریباً از ۷۰ سال پیش شروع به کار کرده است. طی این سال‌ها صنعت خودرو دچار فراز و نشیب‌های فراوانی شده و چالش‌های زیادی را پشت سر گذاشته است.

عواملی همچون جنگ تحمیلی، تحریم‌های بین‌المللی و بسیاری از موارد دیگر از جمله مواردی بوده که در موقعیت‌های مختلف به عنوان سدی در راه رشد و پیشرفت صنعت خودروسازی بوده‌اند. با این حال شرکت‌های تولید کننده حاضر در میدان دست از تلاش برنداشته‌اند و در همه حال به دنبال عرضه محصولات بهتر و باکیفیت‌تر بوده‌اند.

آغاز صنعت خودرو در ایران

شروع به کار صنعت خودروسازی را بنا بر شواهد موجود می‌توان مربوط به حدوداً ۷۰ سال پیش دانست. در واقع در سال ۱۳۳۵ زنده یاد جعفر اخوان با وارد کردن خودرو امریکایی جیپ ویلیس و به دنبال آن راه‌اندازی خط مونتاژ همین خودرو، توانست استارت صنعت خودروسازی را بزند. این شخص تقریباً سه سال بعد کارخانه شرکت سهامی بازرگانی جیپ را تأسیس کرد و در نهایت نام ویلیس به شهباز تغییر پیدا کرد.

در ادامه بعد از تولید جیپ شهباز، وانت شاسی بلند دو دیفرانسیل سیمرغ به بازار عرضه شد. این خودرو یکی از بهترین خودروهایی بود که در رفت‌وآمدهای جاده‌ای بسیار کارآمد بوده است. از این رو خیلی زود طرفداران خود را جذب کرد.

تاریخچه صنعت خودروسازی ایران

اولین بار به دستور مظفرالدین شاه، خودرو فورد وارد ایران شد و مردم با خودرو آشنا شدند. در آن زمان‌ها خودرو به عنوان یک وسیله­ی لوکس و گران قیمت محسوب می‌شد که تنها درباریان از آن استفاده می‌کردند. بعد از گذشت مدتی تقریباً در اواخر دوره­ی پهلوی تنها تعداد محدودی خودرو در کشور وجود داشتند.

به این ترتیب بعد از جنگ جهانی دوم با توجه به اینکه جاده‌های مناسبی برای خودرو احداث شد، میزان واردات خودرو هم افزایش یافت و در مقابل قیمت آن کاهش پیدا کرد. بنابراین بسیاری از افراد عادی هم توانستند از این وسیله بهره‌مند شوند و در نهایت سیستم حمل‌ونقل درون و برون شهری گسترش پیدا کرد.

عوامل مؤثر بر صنعت خودروسازی

فاکتورها و عوامل مختلفی وجود دارند که متأثر از صنعت خودروسازی هستند. بنابراین از نظر جنبه مدیریتی نیاز به بررسی و بحث و گفتگو دارند. از جمله این عوامل می‌توان موارد زیر را نام برد‌.

• اشتغال
• تولید
• فناوری
• رقابت

اشتغال از جمله عواملی است است که نیاز به بررسی دارد. واضح است که خودروسازی یک صنعت اشتغال زا در دنیاست. در ایران نیز از این جنبه بسیار مورد توجه قرار گرفته است. اگر دقت کرده باشید در جهت تولید صنایع خودرویی، شرکت‌ها و کسب‌و‌کارهای مختلفی فعال هستند. در سال‌های اخیر نیز با بهره‌گیری از فناوری در صنعت خودروسازی، همه­ی تولید کنندگان در جهت ساخت موتورهای پاکیزه و اتساع کمتر گازهای آلاینده قدم برداشته‌اند. بسیاری از خودروسازان به دنبال آن هستند که از فناوری باتری‌های سلولی در بیشتر محصولات خود استفاده کنند. چرا که بهره‌گیری از فناوری‌های جدید، در جهت توسعه پایدار و تولید پاک، در راس مطالعات این صنعت قرار گرفته است.

کاربرد مواد پلیمری در صنعت خودرو

با توجه به رشد صنعت خودروسازی، خودروها هم از مدل‌های ابتدایی خود فاصله گرفته‌اند و در مدل‌ها و طرح‌های مختلف به بازار عرضه شده‌اند. در این بین کاربرد مواد پلیمری در صنعت خودروسازی روز به روز در حال افزایش است. به طوری که بین دو صنعت خودروسازی و صنعت پلیمر رابطه‌ای مهم و ضروری شکل گرفته است.  به این ترتيب در سال‌های اخیر شاهد کاربرد گسترده مواد پلیمری یا همان پلاستیک‌ها در صنعت خودروسازی بوده‌ایم.

استفاده از پلیمرها در جایگزین مواد سنتی برای قسمت‌های مختلف خودرو، افزون بر کاهش وزن خودرو، باعث افزایش زیبایی ظاهری، استحکام بالا و در نهایت کاهش هزینه‌های تولید قطعات مختلف به کار رفته می‌شود. کاربرد مواد پلیمری در صنعت خودرو همچنین باعث تسریع در اجرای ایده‌های آیرودینامیکی و طراحی شده است. فواید استفاده از مواد پلیمری در صنعت خودروسازی تنها محدود به موارد فوق نمی‌شود. بلکه استفاده از آن‌ها در ساخت خودرو منجر به کاهش مصرف سوخت و به تبع آن، کاهش تولید گازهای گلخانه‌ای در هوا و در نهایت حفظ محیط زیست می‌شود.

از عمده‌ترین کاربردهای پلیمرها در ساخت خودرو می‌توان به موارد زیر اشاره کرد.

• کاربرد پلیمرها در بخش‌های بیرونی اتومبیل‌ها
• استفاده از پلیمرها در بدنه­ی خودروها و اجزای خارجی مانند لنز چراغ‌ها، سپرهای جلو و عقب و شیشه‌های ضد گلوله
• استفاده در اجزای داخلی مانند دستگاه تهویه، داشبورد، فرمان و بسیاری از اجزای دیگر

جمع‌بندی

صنعت خودرو از بزرگ‌ترین صنایع جهان به شمار می‌آید که با توجه به درآمد و اشتغال، هزینه‌های ثابت، حاشیه سود پایین، نیروی کار اتحادیه‌ای شکل، رقابت بر سر قیمت‌ها و تقاضای ناپایدار تعریف می‌شود. این صنعت ممکن است به عنوان یک نوع کسب‌و‌کار، چندان تغییری نداشته باشد اما اگر دقت کنید متوجه خواهید شد که محصولات آن تغییرات چشمگیری داشته‌اند. این صنعت طی ۷۰ سال فراز و نشیب‌های زیادی را پشت سر گذاشته اما تولید کنندگان مختلف دولتی و خصوصی تمام تلاش خود را کرده‌اند که با صنعت خودروسازی جهان همگام شوند.