با شنیدن صنعت نساجی مسلماً اولین چیزی که به ذهنمان می‌آید، پارچه و فعالیت‌های مربوط به آن از قبیل بافندگی و ریسندگی است. این صنعت را می‌توان از قدیمی‌ترین و همچنین مهم‌ترین صنایع جهان به شمار آورد. چرا که نقش مهمی در اشتغال‌زایی، توسعه صنعتی، اقتصادی و اجتماعی یک کشور خواهد داشت. از این رو از گذشته تا کنون مورد توجه بسیاری از کشورها و اقتصادهای بزرگ جهان قرار گرفته است.
این صنعت از مزیت‌های بی‌شماری همچون ارز آوری و تولید ثروت ملی برخوردار است که باعث شده بسیاری از کشورهای صنعتی و توسعه یافته جهان، صنعتی شدن خود را از صنعت نساجی آغاز کنند. جهت آشنایی بیشتر با این صنعت و مسائل مربوط به آن در ادامه همراه ما باشید.
جهت آشنایی با صنعت نساجی، ابتدا بهتر است با مفهوم نساجی آشنا شوید. نساجی به معنی ریسندگی بوده و در آن جهت تولید پارچه، دو مجموعه نخ جدا از هم که تار و پود نامیده می‌شوند، درهم بافته خواهند شد. صنعت نساجی نیز کلیه امور مربوط به تولید پارچه، از الیاف به نخ، نخ به پارچه و همچنین فرایندهای تکمیلی روی پارچه از قبیل چاپ و رنگرزی را در برمی‌گیرد. این صنعت در ابتدا تنها فرایند تولید نخ را در برمی‌گرفت اما با گذشت زمان کلیه انواع پوشاک را شامل شد.
صنعت نساجی به عنوان قدیمی‌ترین صنعت در جهان محسوب می‌شود چرا که بعد از نیاز به غذا و مسکن، نیاز به لباس و پوشاک جزء اولین نیازهای انسان خواهد بود. در رابطه با تاریخچه صنعت نساجی در ایران نشانه‌ها و آثار پراکنده‌ای در دسترس است.
حدود پنج هزار سال قبل از میلاد، به دلیل تغییرات آب‌وهوایی، مزارع و چمنزارهایی به وجود آمدند که باعث شد مردم غار نشین فلات ایران، به زندگی جدیدی روی آورند و تصمیم به زندگی در دشت‌ها بگیرند. در تمدن این انسان‌ها نسبت به دوره‌های قبل، پیشرفت نسبتاً چشمگیری دیده شد. قدیمی‌ترین مردم دشت نشین، اهالی سیلک در نزدیکی کاشان بوده‌اند. در محل زندگی این مردم دوک‌های سنگی و گِلین دیده شده که اینطور تصور می‌شود مردم در آن زمان با صنعت نساجی آشنایی داشته‌اند. این صنعت در جریان انقلاب صنعتی رشد قابل توجهی داشت.
در صنعت نساجی مواد اولیه‌ای که به کار می‌روند، مجموعه‌ای از انواع الیاف از قبیل طبیعی و مصنوعی، رنگ‌های شیمیایی، نفت خام، پارازایلن، ترفتالیک اسید خالص و مونو اتیلن گلایکول را شامل می‌شوند. در این میان الیاف به کار رفته در صنعت نساجی نیز گونه‌های مختلفی دارند که شامل موارد زیر می‌شوند.
در بین نیازهای بنیادین اقتصادی مردم ایران، نساجی بعد از مواد غذایی و سرپناه، در رتبه سوم قرار دارد. این صنعت ۴ درصد ارزش افزوده صنعتی و ۱۰ درصد از کل صادرات صنعت ایران را در برمی‌گیرد.
طبق آمارهای موجود در سال ۱۳۹۷، گردش دارایی بخش نساجی در ایران دوازده میلیارد دلار بوده است. ۳۰ درصد از از این میزان مربوط به پوشاک ساخت ترکیه و واردات چه به صورت رسمی و چه قاچاق است. در واقع به طور کلی اندازه واردات کالا از ترکیه به ایران حدود سه میلیارد دلار بوده که از این میزان حدود یک میلیارد دلار آن به تنهایی شامل پوشاک می‌شود. به این ترتیب در صورت محقق شدن چشم انداز تجاری ترکیه با ایران در سال ۲۰۲۳، این کشور قادر خواهد بود سالانه ۱۶ میلیارد از حجم صادرات خود را تنها به پوشاک اختصاص دهد.
صنعت نساجی یکی از مهم‌ترین و قدیمی‌ترین صنایع است که نقش مؤثری در توسعه اقتصادی یک کشور و اشتغال زایی آن دارد. ایران نیز در این صنعت توانسته است سهم به سزایی در بهبود اقتصاد کشور ایفا کند به طوری که در سال ۹۷درآمد حاصل از این صنعت حدود ۱۲ میلیارد دلار بوده است. این صنعت مربوط به پوشاک و تولید پارچه از نخ و نخ از پود است.
English
العربية
简体中文
Türkçe
