یکی از دلایل عمدهای که باعث شده تا بازیافت پلی پروپیلن در صنعت بیشتر مورد توجه قرار گیرد، این است که این ماده از گروه پلیمرها میتواند به هنگام بازیافت به اجزای شیمیایی اصلی خود تجزیه شود. در اصل، بازیافت PP چرخهای است که پلی پروپیلن را مجددا احیا میکند اما در کنار این مزیت، مشکلاتی هم وجود دارد. برای مثال به علت بالا بودن هزینهها و همچنین نیاز به انرژی مصرفی بالا عمدتا پروسه بازیافت این ماده پلیمری محدودتر میشود.
در مقابل روشهایی هم وجود دارند که با استفاده از آنها میتوان هزینههای بازیافت PP را تا حد زیادی کاهش داد. در ادامه بیشتر در مورد بازیافت این ماده پلیمری محبوب و پرکاربرد صحبت خواهیم کرد.
معرفی اجمالی پلی پروپیلن (PP)
ماده پلیمری پلی پروپیلسن توسط فرایندی تحت عنوان پلیمریزاسیون تولید و به بازار عرضه میشود. از این پلاستیک با خاصیت کشسانی و گستره مقاومتی بالا عمدتا در بسته بندی محصولات بهداشتی و حساس، لوازم الکترونیکی و قطعات صنعتی مختلف استفاده میشود.
پلی پروپیلن ماده پلیمری که به علت مصرف بسیار زیاد در جوامع بشری، نیاز به بازیافت از طریق تکنولوژیهایی با صرفه اقتصادی بالا است. به همین ترتیب این روزها از روشهای پیشرفتهتری برای بازیافت این ماده استفاده میشود.
نماد بازیافت پلی پروپیلن
به احتمال خیلی زیاد شما هم بر روی قسمتهایی از محصولات پلاستیکی نماد مثلث را دیدهاید. این نماد عمدتا به معنای قابل بازیافت بودن ماده اصلی تشکیل دهنده ظروف محصول درج میشود. حتما توجه داشته باشید که در زیر این مثلث علامت انحصاری PP هم درج شده باشد.
اما عدد 5 داخل مثلث بازیافت به چه معناست؟ این عدد نشان دهنده این است که ماده مورد نظر از کد شناسایی رزین 5 برخوردار است. از این عدد به عنوان یک کد برای شناسایی ترموپلاستیک پلی پروپیلن استفاده میشود.
بازیافت مکانیکی: بهترین تکنولوژی برای بازیافت پلی پروپیلن
همان طور که پیشتر اشاره کردیم، روش مکانیکی در حال حاضر بهترین و باصرفهترین تکنولوژی برای بازیافت پلی پروپیلن است. برای بازیافت این ماده پلیمری با استفاده از روش مکانیکی و تجهیزات پیشرفته در ابتدا پروسه جمع آوری مواد اولیه و سپس ذوب آنها انجام میشود.
در طی این عملیات مواد پلی پروپیلن به شکل گلوله درآمده و در نهایت به همین شکل به عنوان مواد اولیه در ساخت انواع مبلمان، محصولات و تجهیزات کشاورزی و سایر محصولات پلاستیکی مورد استفاده قرار میگیرد.
چرا بازیافت مکانیکی پلی پروپیلن مقرون به صرفه است؟
مهمترین سوالی که به هنگام مطرح شدن روش مکانیکی بازیافت پلی پروپیلن مطرح میشود این است که چرا این روش صرفه اقتصادی بالاتری دارد؟ یکی از فاکتورهای بسیار مهمی که منجر به افزایش هزینههای بازیافت مواد پلیمری شده، میزان آلودگی و گاز محبوس در ماده است. خوشبختانه پروسه تخلیه گاز پلی پروپیلن توسط تکنولوژی مکانیکی به شکلی بهینهتر صورت میگیرد.
مهمتر از همه میزان بازدهی فرایند بازیافت توسط تجهیزات مکانیکی و این تکنولوژی در مقایسه با سایر روشها برای ماده پلی پروپیلن بسیار بالا است. به همین دلیل به نسبت سقف هزینه ها و بالا بودن بازدهی بازیافت همچنان روش مکانیکی بهترین و کمهزینهترین روش برای بازیافت pp محسوب میشود.
مهمترین مزایای بازیافت مکانیکی پلی پروپیلن
حال که دانستید علت به صرفه بودن بازیافت پلی پروپیلن به وسیله روش مکانیکی چیست، نوبت آن است که در مورد مزیتهای قابل توجه این روش صحبت کنیم. البته طبیعتا در کنار این مزایا ممکن است روش بازیافت مکانیکی چالشها و محدودیتهایی را به همراه داشته باشد. مهمترین چالشها عبارتند از:
- کاهش حجم آلودگی ناشی از گاز در پروسه بازیافت
- تولید میزان زباله کمتر در مقایسه با سایر روشها
- کاهش حجم انتشاری گازهای گلخانهای
اما محدودیتهای بازیافت مکانیکی نیز عبارتاند از:
- ضایعات پلاستیکی مختلط به همراه برخی آلودگیها
- دشوار بودن پروسه تفکیک مواد چند لایه
- امکان کاهش کیفیت ماده بعد از چندین بار بازیافت پشت سر هم
هدف از بازیافت پلی پروپیلن چیست؟
جدای از بحث به صرفه بودن روش بازیافت PP اصلا هدف از بازیافت این ماده چیست؟ در واقع پلی پروپیلن نوعی پلیمر ترموپلاستیک است. این ماده ترموپلاستیکی با توجه به خواص ساختاری خاص و کمیاب غالبا در صنعت بسته بندی، منسوجات، حملونقل و… به کار برده میشود. میتوان مصرف دوباره پسماند پلی پروپیلن از مخازن صنعتی را برای این مسئله در نظر داشت. با توجه به حجم بسیار بالای تقاضای این ماده در بازارهای جهانی، بازیافت آن یکی از بهترین روشها برای وارد کردن مجدد آن به چرخه مصرف با هزینه نسبتا کم در مقایسه با تولید مستقیم است!
بازیافت PP علاوه بر داشتن مزایای اقتصادی شاخص، از نظر حفظ منابع طبیعی نیز مزیتهای بیشماری دارد. هدف از بازیافت این ماده پلیمری کاهش تولید زبالههای پلاستیکی است. از سویی دیگر، برای پایدارتر کردن هر چه بیشتر چرخه استفاده از مواد پلاستیکی و جلوگیری از تخریب محیط زیست لازم است تا این مواد همواره بعد از مصرف بازیافت شوند.
موارد کاربرد پلی پروپیلن بازیافت شده
بازیافت پلی پروپیلن و استفاده از نسخه بازیافتی این ماده همچون نسخه اصلی آن کاربردهای زیادی دارد. برای مثال از پلی پروپیلنهای بازیافت شده برای تولید انواع ظروف بسته بندی پلاستیکی شفاف استفاده میشود. بالا بودن مقاومت پلی پروپیلن علت اصلی کاربرد گسترده آن به عنوان ماده محافظتی است. از طرفی دیگر، در صنعت الیاف و تولید انواع پارچه از ترکیب PP و الیاف طبیعی استفاده میشود.
ویژگیهای ساختاری پلی پروپیلن بازیافتی
پلیمرهای همهکاره پلی پروپیلن بازیافتی بسیار منعطف هستند. منظور از انعطافپذیری همان خاصیت کشسانی این مواد بازیافتی است. البته مزیت دیگری که PP بازیافتی دارد، چگالی نسبتا سبک و وزن کم است. مهم تر از همه پلی پروپیلن بازیافتی را میتوان تنها با یک دستکاری و یک سری تغییرات ساده به مواد مختلفی تبدیل کرد! حتی از نسخه بازیافتی این ماده پلیمری به علت داشتن ساختار باکیفیت و بهداشتی به عنوان متریال بسته بندی محصولات غذایی هم استفاده کرد.
جمعبندی
در این مقاله در مورد بازیافت پلی پروپیلن، یکی از پرکاربردترین متریالهایی که در صنایع مختلف مورد استفاده قرار میگیرد، صحبت کردیم. همانطور که گفته شد، بازیافت pp یکی از بهترین روشها برای بازگرداندن این ماده به چرخه تولید است و مزایای زیادی به همراه دارد، اما در عین حال چالشهایی نیز برای این کار وجود دارد که در بالا به آنها اشاره شد. با توجه به اهمیت استفاده از پلی پیروپیلن و کاربردهایی که دارد، در آینده و با پیشرفت تکنولوژی، حتما راهکارهای بهتری برای بازیافت این ماده ارزشمند ابداع خواهد شد.